www.nguyenlam.vn

Bổ sung canxi và vitamin D

Đây là những chất cần thiết cho cơ thể, là thành phần chủ yếu cấu tạo xương. Bổ sung đầy đủ canxi và vitamin D sẽ góp phần quan trọng trong việc ngăn ngừa các bệnh lý về xương ở người cao tuổi (NCT).

Đọc thêm...

Tăng tuổi thọ nhờ dinh dưỡng

Người cao tuổi (NCT) thường có các hoạt động chuyển hóa và dinh dưỡng biến đổi, có nghĩa là gắn liền với sự suy yếu của cơ thể. Nghệ thuật tăng tuổi thọ là nghệ thuật tránh giảm tuổi thọ bằng cách thực hiện phù hợp các vấn đề về dinh dưỡng và sinh hoạt.

Người cao tuổi (NCT) thường có các hoạt động chuyển hóa và dinh dưỡng biến đổi, có nghĩa là gắn liền với sự suy yếu của cơ thể. Nghệ thuật tăng tuổi thọ là nghệ thuật tránh giảm tuổi thọ bằng cách thực hiện phù hợp các vấn đề về dinh dưỡng và sinh hoạt.

Nghệ thuật tăng tuổi thọ là nghệ thuật tránh làm giảm tuổi thọ. Vì vậy, NCT cần có chế độ sinh hoạt, ăn uống phù hợp để làm giảm sự phát sinh các “gốc tự do”, làm tăng chất chống oxy hóa trong cơ thể bằng các biện pháp cụ thể như:

- Cần có một tâm hồn thanh thản, luôn luôn có được cuộc sống trong niềm vui. Niềm vui sẽ kích thích, tăng cường sức sống trong cơ thể giúp duy trì sự cân bằng của hệ thần kinh, đây là một yếu tố chống lại mọi căng thẳng, những stress xảy ra hàng ngày.

Ảnh minh họa

- Trong dinh dưỡng, cần giảm lượng thức ăn so với người trẻ. Nhu cầu năng lượng của NCT thường giảm từ 20 - 30% so với thanh niên. Trên thực tế, có nhiều người tuy tuổi đã cao nhưng ăn uống vẫn ngon miệng, ăn quá thừa năng lượng dễ dẫn đến béo phì, thừa cân, rối loạn mỡ máu... Đối với những người này, mỡ quá nhiều sẽ bọc các cơ quan nội tạng như tim, gan, thận, mạch máu... dễ dẫn đến suy tim, tắc mạch máu, suy thận...

- Nên tránh ăn quá no, đặc biệt khi bị tăng huyết áp. Hệ thống tuần hoàn trong gan ở người trên 65 tuổi giảm từ 40 - 45% so với lúc 25 tuổi. Sức cản của thành mạch máu lớn nên làm cho tim phải co bóp nhiều hơn. Khả năng tự điều chỉnh của cơ thể bị suy giảm, chức năng dự trữ glycogen của tế bào gan cũng giảm. Vì vậy, một bữa ăn quá no là một sự căng thẳng, gắng sức đối với NCT và có thể gây nên những hậu quả nghiêm trọng.

- Cần giảm chất đường và chất muối trong các bữa ăn. Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã cho thấy việc ăn nhiều chất muối, đường có liên quan chặt chẽ với tình trạng tăng huyết áp và xơ vữa động mạch. Vì vậy, NCT không nên ăn nhiều chất đường, bánh, kẹo và cần chú ý ăn nhạt hơn.

- Nên ăn nhiều rau tươi, trái cây, thức ăn giàu chất chống oxy hóa. Ở NCT, sức co bóp của dạ dày, nhu động ruột và hoạt động tiêu hóa đều giảm nên dễ dẫn đến rối loạn tiêu hóa như táo bón, đầy bụng... Vì vậy, NCT cần chú ý ăn nhiều rau xanh để có chất xơ kích thích nhu động ruột, tránh táo bón. Ăn rau quả cũng góp phần tăng cảm giác no khi ăn bớt cơm và điều quan trọng là rau quả cung cấp cho cơ thể các chất dinh dưỡng rất quan trọng đối với người cao tuổi như những vitamin, yếu tố vi lượng kali, magne, kẽm, đồng, sắt... và các chất chống oxy hóa. Các chất xơ trong rau quả còn có tác dụng như cái chổi quét chất cholesterol dư thừa trong cơ thể.

- Ăn thêm đậu, lạc, vừng và cá vì NCT có sự tiêu hóa, hấp thu chất đạm giảm; khả năng tổng hợp chất đạm cũng giảm hơn so với người trẻ nên dễ xảy ra tình trạng thiếu chất đạm. Các loại đậu, lạc, vừng và cá đều có nhiều chất đạm; chúng cũng có nhiều chất béo không bảo hòa như acid linoleic là chất rất quan trọng trong việc phòng chống tăng chlesterol máu. NCT nên ăn nhiều món ăn từ đậu như đậu phụ, tương, sữa đậu nành... Tối thiểu mỗi tuần nên ăn 3 bữa cá.

- Thường xuyên vận động vì vận động chân tay không những cần thiết đối với cơ bắp, xương, khớp mà còn có tác dụng đến toàn cơ thể. Cơ thể được rèn luyện đều đặn và hoạt động hài hòa sẽ giúp cho con người cảm giác dễ chịu, phấn khởi, thoải mái...

TTƯT.BS. NGUYỄN VÕ HINH

Theo suckhoedoisong.vn

Suy dinh dưỡng ở người cao tuổi

Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng là yếu tố quan trọng cho sức khỏe con người, mọi lứa tuổi, nhất là người cao tuổi. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, người cao tuổi thường phải đối mặt với nguy cơ bị suy dinh dưỡng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, dẫn tới bệnh tật và tử vong.

Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng là yếu tố quan trọng cho sức khỏe con người, mọi lứa tuổi, nhất là người cao tuổi. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, người cao tuổi thường phải đối mặt với nguy cơ bị suy dinh dưỡng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, dẫn tới bệnh tật và tử vong.

Người cao tuổi cần được người thân chăm sóc tốt về dinh dưỡng và tinh thần.  Ảnh minh họa

Những nguy cơ dẫn đến suy dinh dưỡng

Do tuổi tác: Tuổi ngày càng cao, các chức năng sinh học suy yếu: chuyển động co bóp và sự hấp thụ thực phẩm của ruột và dạ dày giảm; bớt cảm giác về ăn uống như nếm, ngửi, nhìn thực phẩm; răng lung lay; ít khát nước, ít thấy đói,…

Sống đơn độc: Ăn ngon cần có người cùng ăn mới thấy có hứng thú. Người sống một mình thường ăn qua loa cho xong bữa, nên ăn ít, không ý thức sự quan trọng của dinh dưỡng, ăn gì cũng được, cốt sao cho no bụng thì thôi. Ăn không đủ chất dinh dưỡng hoặc không đúng cách, không biết cất giữ, nấu nướng thức ăn.

Thiếu thốn vật chất, phụ thuộc vào người khác: Nhiều người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn, không nơi nương tựa hoặc phải sống phụ thuộc vào người khác không có tiền mua thực phẩm hoặc thường chọn thực phẩm rẻ tiền, quá hạn, hết chất dinh dưỡng khiến bữa ăn thường không đủ chất, thức ăn không ngon dẫn đến suy dinh dưỡng.

Bệnh tật: Các bệnh kinh niên như ung thư, bệnh phổi, bệnh tim, bệnh dạ dày,… đều đưa tới suy dinh dưỡng. Giảm dịch vị dạ dày khiến sự hấp thụ các chất dinh dưỡng như sắt, đường lactose bị trở ngại. Chức năng của gan giảm, khiến cho sự chuyển hóa thực phẩm chậm. Nhiều loại thuốc điều trị bệnh cũng làm giảm cảm giác ngon miệng và làm kém hấp thụ thức ăn. Người bị bệnh, đau xương khớp, di chuyển khó khăn không đi mua và không nấu nướng được, không có người chăm sóc, giúp đỡ bón thức ăn; Các cụ bị suy yếu tâm thần có thể quên không ăn hoặc thấy ăn uống là không cần thiết.

Dấu hiệu suy dinh dưỡng

Người cao tuổi bị suy dinh dưỡng thường đờ đẫn, lơ là với mọi người, với sự việc xảy ra xung quanh hoặc đôi khi lại gắt gỏng, khó tính; Da khô, xanh lợt, dễ bầm, vết thương lâu lành; Tóc khô giòn, rụng nhiều; Móng tay khô, nứt; Ăn không ngon miệng, giảm cảm giác với mùi vị thực phẩm; miệng khô, lưỡi và môi lở; nhai nuốt khó khăn, hay buồn nôn; Đại tiện bón, lỏng bất thường; Nhịp tim nhanh; hơi thở khó khăn; Cơ thể mỗi ngày một gầy đi, sức khỏe suy giảm. Các bệnh đang có trầm trọng thêm lên, di chuyển khó khăn, dễ ngã, dễ bị tai nạn,…

Tóm lại, hầu hết những

nguyên nhân đưa tới suy dinh dưỡng đều có thể điều trị và phòng ngừa được. Vấn đề ưu tiên là phát hiện và điều trị các nguyên nhân đưa tới suy sinh dưỡng như đã kể ở trên. Để phòng ngừa suy dinh dưỡng, người cao tuổi cần được những người thân trong gia đình chăm sóc tốt về chế độ ăn uống và cần có một đời sống tinh thần khỏe mạnh, cần được khám và điều trị tốt nếu có bệnh.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức

Theo suckhoedoisong.vn

Dưỡng sinh giúp khỏe mạnh trường thọ

Dinh dưỡng có tầm quan trọng đối với sức khỏe và tuổi thọ của con người, vì vậy, chúng ta cần có những hiểu biết cơ bản về nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể, giá trị dinh dưỡng của các nhóm thức ăn để biết cách lựa chọn và ăn uống phù hợp với nhu cầu trong từng điều kiện và giai đoạn phát triển của cơ thể.

Dinh dưỡng có tầm quan trọng đối với sức khỏe và tuổi thọ của con người, vì vậy, chúng ta cần có những hiểu biết cơ bản về nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể, giá trị dinh dưỡng của các nhóm thức ăn để biết cách lựa chọn và ăn uống phù hợp với nhu cầu trong từng điều kiện và giai đoạn phát triển của cơ thể. Bí quyết dinh dưỡng để khỏe mạnh và trường thọ gồm các nội dung cơ bản sau đây:

Chế độ dinh dưỡng phải đáp ứng nhu cầu của cơ thể

Nhu cầu về chất dinh dưỡng thay đổi tùy thuộc: tuổi, giới tính, sức khỏe và cường độ hoạt động thể lực. Do đó, khẩu phần ăn phải đủ lượng và chất cân đối mới cung cấp đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể phát triển, duy trì sự sống, làm việc và vui chơi giải trí. Nếu ăn uống thiếu chất, không đủ nhu cầu, trẻ em sẽ bị suy dinh dưỡng, còn người lớn sẽ bị thiếu năng lượng, gầy yếu.

Trái lại, khi ăn quá mức cần thiết sẽ dẫn đến các chứng bệnh: béo phì, rối loạn chuyển hóa, đái tháo đường, tăng huyết áp...

Tập thể dục thể thao vừa sức để khỏe mạnh, chống béo phì và mắc các bệnh tim mạch.

Ăn đủ các chất dinh dưỡng

Muốn bữa ăn cung cấp đủ chất dinh dưỡng, các bà nội trợ cần chế biến món ăn phối hợp 4 nhóm chất sau đây:

Chất đạm: gồm thịt, cá, trứng, sữa, đậu, đỗ. Chất đạm tốt dễ tiêu là cá, tôm, cua, ốc...

Chất đường: thường là lương thực chính như gạo, ngô, khoai, sắn, mì... là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu trong bữa ăn.

Chất béo tốt là các loại dầu thực vật như dầu vừng, dầu đậu nành, dầu hướng dương, chất béo có trong thủy hải sản. Hạn chế hoặc ăn ít chất béo là mỡ động vật, da gà vịt.

Vitamin và khoáng chất: chủ yếu có trong rau, củ, quả. Do mỗi loại thực phẩm chỉ cung cấp một số chất dinh dưỡng nên bạn cần phối hợp nhiều loại thức ăn để có thêm nhiều chất, chất nọ bổ sung chất kia thì bữa ăn gia đình mới cân đối, đủ chất. Hàng ngày, nên ăn 3 bữa là sáng, trưa, tối, trong đó mọi người không nên nhịn ăn sáng và bữa tối không nên ăn quá no.

Ăn nhiều rau củ quả

Trong các loại rau, củ, quả có nhiều vitamin và chất khoáng cần thiết, đồng thời có nhiều chất xơ có tác dụng thúc đẩy nhanh việc thải các chất độc và các chất béo thừa ra khỏi cơ thể. Vì vậy, bạn nên ăn rau, củ, quả hằng ngày, nhất là các loại rau lá xanh và quả, củ màu vàng, màu đỏ như đu đủ, cà rốt, bí ngô, cà chua, ớt, dâu tây... bởi chúng  chứa nhiều chất chống lão hóa, chống ung thư.

Ăn ít đường, ít muối, ít béo

Khi bạn ăn đường, chất này được hấp thụ nhanh và vào thẳng máu nên có tác dụng trong trường hợp hạ đường huyết. Nhưng bạn không nên ăn đường quá mức, nhất là người già vì rất có thể dẫn đến bệnh đái tháo đường. Cả trẻ em và người lớn đều không nên ăn bánh kẹo, không uống nước ngọt trước bữa ăn. Mỗi người 1 tháng chỉ nên ăn 500g đường.

Muối là một gia vị, nhưng chỉ cần 1 lượng rất ít. Nhiều nghiên cứu cho thấy: ăn mặn thì tỷ lệ tăng huyết áp càng cao. Mỗi người chỉ nên ăn mỗi ngày 5 - 6g muối.

Chất béo chỉ nên ăn khoảng 600g/người/1 tháng vì ăn nhiều dễ bị bệnh tim mạch như tăng huyết áp, xơ vữa mạch máu.

Ðảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm

Cùng với việc đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng, bạn phải chú trọng việc đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm để thức ăn không là nguồn gây bệnh. Thực phẩm có thể bị nhiễm bẩn do nhiều yếu tố: đất và nước bẩn khi trồng trọt; do bảo quản và chế biến, vận chuyển chưa hợp vệ sinh; con người, côn trùng, chuột bọ tiếp xúc với thức ăn. Vì vậy, bạn cần bảo đảm vệ sinh thực phẩm bằng nhiều biện pháp: luôn rửa tay sạch trước khi ăn, trước khi chế biến thức ăn và sau khi đại tiểu tiện. Luôn luôn thực hiện ăn chín uống sôi. Không ăn rau sống, nem chạo, nem chua, tiết canh, thịt cá tái hoặc chưa nấu chín kỹ...

ThS. Nguyễn Xuân Lãm

Theo suckhoedoisong.vn